W Anglii (1)

  
  Jeśli idzie o rozpowszechnienie herbaty na naszym kontynencie, to Anglicy, dla których stała się ona napojem narodowym, rezerwują sobie prawo pierwszeństwa, ale nie ulega wątpliwości, że także Francuzi – obok Portugalczyków i Holendrów – mają w tym dziele swój pionierski udział. W Paryżu twierdzi się, że nikt inny jak tylko Francuzka, markiza de la Sabliere zainicjowała zwyczaj dolewania do herbaty mleka.

                                          Słynny herbaciany kliper Cutty Sark (foto z Wikipedii)

     Czy Anglik może w to uwierzyć? Tak czy inaczej faktem jest, że w XVII wieku herbata zapoczątkowała nową erę w Anglii, a w miarę upływu lat stała się nieodłącznym atrybutem życia na wyspie (przesławna 5 o'clock tea). Nie od rzeczy będzie przy tym uwaga o znaczeniu herbaty jako towaru nakręcającego koniunkturę w gospodarce w ogóle (w handlu, w gospodarce morskiej i w królewskich finansach w szczególności), a także o historycznej roli jaką odegrała Kampania Wschodnio-Indyjska z polityką w tle. Pierwsza wzmianka o herbacie autorstwa Anglika przypisywana jest R.L. Wickhamowi (1615 rok). Samuel Pepys 25 września 1660 roku zanotował w swoim dzienniku: "Posłałem po filiżankę herbaty (chiński napój), której nigdy dotąd nie piłem". A 28 czerwca 1667 roku ten słynny Anglik zrobił inną notatkę o następującej treści: „Po całym popołudniu w urzędzie, gdzie zastałem żonę przyrządzającą sobie herbatę; napój, o którym pan Pelling, aptekarz, mówi, że jej pomoże na przeziębienie i fluksję” (z „Dziennika Samuela Pepysa” w przekładzie Marii Dąbrowskiej). W 1663 roku poeta i polityk w jednej osobie – Edmund Waller napisał panegiryk na cześć królowej Katarzyny, w którym zaprezentował herbatę jako napój modny na dworze. Jak podaje Encyklopedia Britannica, pierwsza herbata została sprzedana w Garway's Coffee House (tj. w kawiarni) w 1657 roku. W 1706 roku Thomas Twining otworzył pierwszą herbaciarnię w Londynie; zresztą istnieje do dziś pod numerem 216 na ulicy Strand. [Nie od rzeczy będzie uwaga, że firma sprzedająca obecnie ponad 200 rodzajów herbat do ponad 100 krajów ma w Swarzędzu fabrykę herbaty].

                                         Londyńska fasada upamiętniająca Thomasa Twininga

    W drugiej połowie tego stulecia rozgorzał słynny spór o herbatę. Jonas Hanway, znany podróżnik, filantrop i ekscentryk, który jako pierwszy z Londyńczyków nie rozstawał się z parasolem, ogłosił „Essay on tea” (esej o herbacie), w którym uznał, że herbata jest szkodliwa dla zdrowia, negatywnie wpływa na gospodarkę, zubaża naród; ponadto przestrzegł kobiety, że szkodzi piękności (wcześniej przed katastrofalnymi dla zdrowia skutkami picia herbaty przestrzegał szkocki lekarz Thomas Short). Autor i jego esej został totalnie skrytykowany przez jednego z najwybitniejszych ówczesnych intelektualistów – Samuela Johnsona, który napisał o sobie: „Jestem zatwardziałym, bezwstydnym herbaciarzem, który herbatą uprzyjemnia sobie wieczór, po północy w herbacie szuka pocieszenia i herbatą wita ranek”.

  Lapidarną acz interesującą sentencję poświęconą herbacie na plus pozostawił potomnym wybitny dziewiętnastowieczny premier brytyjski sir William Gladstone: „Jeśli ci zimno, herbata się ogrzeje. Jeśli ci gorąco, herbata cię ochłodzi. Jeśli nie masz humoru, herbata cię pocieszy. Jeśli jesteś zdenerwowany, herbata cię uspokoi”. Inny Brytyjczyk, znakomity pisarz-noblista Rudyard Kipling nadał herbacie wymiar kosmiczny. Świadczy o tym jego wierszowany (sparafrazowany na tym miejscu celem uzyskania rymu w polszczyźnie) tekst:

„Mieliśmy czajnik; ciekł.

Bez naprawy grata

Niemożliwa herbata

Przez tydzień (niczym wiek).

To dno Wszechświata”.

<script> 
function disableSelection(target){
if (typeof target.onselectstart!="undefined") //IE route
 target.onselectstart=function(){return false}
else if (typeof target.style.MozUserSelect!="undefined") //Firefox route
 target.style.MozUserSelect="none"
else //All other route (ie: Opera)
 target.onmousedown=function(){return false}
target.style.cursor = "default"
}
disableSelection(document.body)
</script>

 </script>